به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، آتش فتنه کریمه و درگیری فعلی روسیه و اوکراین از گور اتحاد جماهیر شوروی برمی‌خیزد. حکومت اتحاد جماهیر شوروی در دوران رهبری نیکیتا خروشچف که خود اوکراینی‌تبار بود، در سال ۱۹۵۴ شبه‌جزیره کریمه را به اوکراین هدیه داد. پیش از شوروی نیز حکومت تزاری روسیه از شبه‌جزیره کریمه به خاطر آب‌وهوای نسبتاً گرم و خطوط ساحلی به‌عنوان زمین‌بازی و تفریح استفاده می‌کرد. 

کریمه تا سال 2014 در اختیار اوکراین بود. پس از شروع اعتراضات در کی‌یف و عزل دولت نزدیک به روسیه ویکتور یانوکوویچ در سال 2014 روس‌تباران منطقه کریمه استقلال خود از اوکراین را اعلام کردند. در ۱۶ مارس همان سال، یک همه‌پرسی مردمی در کریمه برای پیوستن به روسیه برگزار شد و نهایتاً ۹۳ درصد شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی به الحاق این شبه‌جزیره به روسیه رأی مثبت دادند تا پاره تن روسیه به روسیه بازگردد.

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی خود در 18 مارس 2014 در روز الحاق کریمه، ملت‌های روسیه و اوکراین را یکی دانست و گفت: دغدغه‌های ما قابل‌درک است زیرا فقط همسایگان نزدیکی نیستیم، بلکه همان‌طور که بارها گفته‌ام، یکی هستیم. کیف مادر شهرهای روسیه است. روس باستان، خاستگاه مشترک ما است و نمی‌توانیم بدون یکدیگر زندگی کنیم. از آن زمان شورشیان شرق اوکراین با نیروهای دولتی کی‌یف در نبرد به سر می‌بردند و اوضاع در اوکراین همچنان آشفته و بارقه‌های امید به صلح پایدار همچنان خاموش است.

اوکراین از جنگ گرجستان درس بیاموزد

با افزایش تنش‌های چند روز اخیر در مرزهای روسیه و اوکراین، روز جمعه گذشته وزارت دفاع اوکراین پس از مذاکرات آندری تاران وزیر دفاع این کشور با لوید آستین رئیس پنتاگون (وزیر دفاع آمریکا)، اعلام کرد که واشنگتن آماده حمایت از کی‌یف در صورت درگیری نظامی با روسیه است. اعلام حمایت آمریکا از اوکراین در حالی صورت می‌گیرد که این کشور پیش از این نیز با حمایت از گرجستان در سال 2008، تفلیس را به جنگ با روسیه تشویق کرد اما از قوای گرجستان هیچ پشتیبانی به عمل نیاورد. اگرچه گرجستان بیشترین نیروهای نظامی را به کمک آمریکا در جنگ عراق فرستاد اما به هنگام نیاز آمریکا پشت متحد خود را خالی کرد. روسیه با یک حمله برق‌آسا و پنج‌روزه خاک گرجستان را به توبره کشید و دو منطقه اوستیای جنوبی و آبخازیا را جدا کرد و استقلال آن دو را به رسمیت شناخت. چشمان مردم گرجستان از اشک در غم جدایی خاک کشورشان خشکید اما نیروهای آمریکایی نیامدند که نیامدند.

بیشتر بخوانید:

حمایت بایدن از اوکراین در مواجهه با روسیه

پوتین:کسی که من را قاتل می خواند خودش قاتل است

آمریکا به بیماری متحدکشی شهره است

در واقع رهبران کاخ‌سفید سال‌هاست که به بیماری متحدکشی مبتلا هستند. عدم‌حمایت آمریکا از متحدین خود تنها محدود به گرجستان مظلوم نیست، بلکه حسنی مبارک رئیس‌جمهور مخلوع مصر، فردیناند مارکوس رئیس سابق دولت فیلیپین (1956)، جعفر النمیری رئیس‌جمهور پیشین سودان (1986) و زین‌العابدین بن علی رئیس‌جمهور تونس نیز که در خوش‌خدمتی به آمریکا سنگ تمام گذاشته بودند نمونه‌هایی از قربانیان سندروم متحدکشی کاخ‌سفید نشینان هستند. درنتیجه حمایت آمریکا از اوکراین، صفت طبل توخالی را شایسته است. همان‌گونه که با جدایی کریمه دست یاری به‌سوی اوکراین دراز نشد، این بار نیز آمریکا بلوف می‌زند و تنها برنامه دارد تا اوکراین را به‌سوی پرتگاه جنگ سوق دهد.

آمریکا از ارباب اوراسیا می‌ترسد

نتیجه بازی جو بایدن رئیس‌جمهور جدید آمریکا آن است که پرنده شوم جنگ گرد سر اوکراین می‌چرخد. در همین راستا، سرگی لاوروف وزیر امور خارجه اوکراین هشدار داد که هرگونه تلاش جدید برای به راه انداختن جنگ در منطقه دونباس ممکن است به نابودی اوکراین ختم شود. بااین‌حال ارتش اوکراین روز شنبه اعلام کرد که با ناتو رزمایش مشترکی را برگزار خواهد کرد. 

این اقدام کلاف سردرگم بحران اوکراین را پیچیده‌تر می‌کند. به نوشته خبرگزاری انگلیسی رویترز کرملین اعلام کرد که هرگونه اعزام نیروهای ناتو به اوکراین منجر به تنش بیشتر نزدیک مرزهای روسیه می‌شود و مسکو را مجبور به اقدامات اضافی برای اطمینان از امنیت خود می‌کند. اما نویسنده این یادداشت معتقد است ناتو و آمریکا بیش از این پیشروی نمی‌کنند چراکه آستانه تحمل روسیه ارباب بی‌رقیب این منطقه را به‌خوبی می‌شناسند و خطوط قرمز روسیه را طول سال‌های گذشته مشق شب کرده‌اند.

به همین دلیل، سال‌هاست که گرجستان و اوکراین به دنبال آن هستند تا با عضویت در ناتو زیر چتر امنیتی این سازمان قرار گیرند اما ناتو به خاطر واهمه از خروش نیروهای روس و شروع یک جنگ تمام‌عیار از پذیرش آن‌ها سرباز می‌زند. تیم مارشال محقق انگلیسی و نویسنده کتاب زندانیان جغرافیا معتقد است پس‌ازآنکه روسیه کریمه را از اوکراین جدا کرد، رهبران غرب نفسی راحت کشیدند و در دلشان گفتند: خدا رو شکر که اوکراین عضو ناتو نیست وگرنه مجبور می‌شدیم به جنگ روسیه برویم. درنتیجه به نظر نمی‌رسد آمریکا و اروپا به استقبال جنگ با روسیه در زمین اوکراین بروند و تنها قصد دارند کی‌یف را با تشویق به جنگ به خاک سیاه بنشانند.

بحران اوکراین تا چه زمانی ادامه دارد؟

تا زمانی که ناتو به غربی‌سازی کشورهای پیرامونی روسیه ادامه دهد این بحران ادامه خواهد داشت. اولین وظیفه یک دولت در عرصه بین‌الملل تأمین بقای فیزیکی است. چگونه می‌توان انتظار داشت که کرملین دست روی دست بگذارد تا ناتو به مرزهای روسیه برسد. جان مرشایمر استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه‌های آمریکا معتقد است: اقدامات روسیه از دیدگاه ژئوپلیتیک قابل‌درک است. سرزمین مسطح اوکراین طی قرون قبلی صحنه تهاجم ناپلئون، جنگ خانمان‌سوز جهانی اول و دوم به روسیه بوده است؛ لذا موقعیت اوکراین به‌عنوان منطقه حائل برای روسیه از اهمیت حیاتی برخوردار است. روسیه در طول 500 سال گذشته بارها از سوی غرب موردحمله قرارگرفته است. درنتیجه می‌توان نگرانی مسکو از تحرکات ناتو را درک کرد.

* کارشناس مسائل روسیه

انتهای پیام/4106/